 | |
| Nhà thơ Nguyễn Đức Phú Thọ - Ảnh Internet |
1. Giữa miền Tây – một tiếng thơ nhẹ nhưng bền
Sinh năm 1989 tại tỉnh An Giang, nguyên quán ở thành phố Đà Nẵng, Nguyễn Đức Phú Thọ là một trong những gương mặt thơ tiêu biểu của thế hệ 8X – 9X ở miền Tây Nam Bộ. Không ồn ào, không khuấy động truyền thông, thơ của anh chọn một nhịp đi riêng: chậm, sâu, cô độc, nhưng lan tỏa như tiếng vọng từ những khoảng lặng tâm hồn.
Trưởng thành từ các giải thưởng văn học tuổi học trò – như báo Mực Tím, Hoa Học Trò, Tuổi Trẻ – Phú Thọ sớm khẳng định năng lực viết giàu chiều sâu tư tưởng, đặc biệt qua tùy bút Mưa cào cào (2009) và bài viết Thi sĩ Kahlil Gibran & Hoài vọng phương Đông (2010), thể hiện sự am hiểu văn hóa, triết học phương Đông – phương Tây. Những tiền đề ấy được kết tinh trong hai tập sách đã xuất bản:
- Nỗi buồn đập cánh (thơ, 2011) – một tiếng nói thi ca dịu dàng nhưng thấm đẫm day dứt hiện sinh.
- Nỗi buồn trong suốt (tản văn, 2017) – những chiêm nghiệm đời sống thấm đẫm thi tính.
Hiện nay, anh là Chi hội phó Chi hội Nhà văn Việt Nam tỉnh An Giang, Phân hội trưởng Phân hội Văn học An Giang, góp phần không nhỏ vào đời sống văn học địa phương – nơi miền đất phương Nam yên ả và nhiều ẩn ức chưa lời.
2. Thơ của những vết thương không thành tiếng
“Thế giới…vẫn không ngừng lặp lạimàu máu đỏ chết chóc ái tình...”(Ngày nắng)
Ở Nguyễn Đức Phú Thọ, thơ không chỉ là ngôn từ – mà là hơi thở của tâm thức, là nơi ghi lại những phản ứng lặng thầm trước thời cuộc, chiến tranh, nhân sinh và tôn giáo. Trong Ngày nắng, căn phòng sáng vàng trở thành điểm khởi hành để suy tưởng về thế giới – nơi “màu máu đỏ chết chóc ái tình” tiếp tục lặp lại như một định mệnh trớ trêu.
Hình ảnh “vòm trời, mây trắng trôi đi / nỗi cứu chuộc hư vô... đôi cánh” không phải là sự buông xuôi, mà là một nỗ lực siêu hình để níu giữ điều thiêng liêng giữa hỗn mang. Đó là một đặc điểm nổi bật trong thơ Phú Thọ: tính chất nội chiếu, thiên về triết lý, nhưng không rơi vào trừu tượng khô khan.
3. “Bông cúc đỏ” – niềm tin nhỏ nhoi trong một thế kỷ cô đơn
“em đừng khócdẫu bình yên – không là một điều gì cả...ở nơi này,ta đã sống rất dàithế kỷ cô đơn”(Bông cúc đỏ)
Bài thơ Bông cúc đỏ tiêu biểu cho chất giọng trữ tình – hiện sinh rất đặc trưng của tác giả. Ở đó, tình yêu không được phô diễn bằng những biểu cảm mãnh liệt, mà hiện lên như một nỗi khuyên nhủ đầy thương cảm. “Em đừng khóc” được lặp lại như một điệp khúc buồn, khi thế giới không mang lại chốn trú ngụ bình yên. Nhưng sau cùng, vẫn còn lại “ta ở đó / cuối cánh đồng” – một sự hiện diện đủ để gieo lại niềm tin như bông cúc đỏ.
Câu thơ “hãy tin vào sỏi đá” khiến người đọc nhớ đến tinh thần của Trịnh Công Sơn: tin vào những điều nhỏ bé, vào bản thể mong manh, vào một thứ chân lý không rực rỡ nhưng lâu bền.
4. “Đốm sáng” – thiêng liêng từ những điều bị lãng quên
“Những đứa trẻ không được chào đời...Chúng hóa thành những đốm sánglang thang...”(Đốm sáng – nghĩa trang thai nhi, 2018)
Bài thơ Đốm sáng là một trong những tác phẩm giàu tính nhân văn và ám ảnh nhất của Nguyễn Đức Phú Thọ. Anh viết về những sinh linh chưa kịp hiện diện, về những đứa trẻ không được chào đời – với cái nhìn cảm thông và siêu hình. Những “đốm sáng” trong thơ không chỉ là ẩn dụ của linh hồn thai nhi, mà còn là biểu tượng cho những điều bị lãng quên trong cuộc sống hiện đại, bị che khuất bởi tốc độ, sự bàng quan, và cả mặc cảm tập thể.
5. Thơ như một cách “ở lại với đời”
Giữa dòng chảy thi ca đương đại, Nguyễn Đức Phú Thọ không chọn con đường thử nghiệm gây sốc, không tạo ra “định danh” bằng thủ pháp hình thức. Anh ở lại với chữ nghĩa theo cách lặng lẽ nhất – nhưng đầy ám ảnh. Thơ anh như một tiếng nói của người đi qua bão giông nội tâm và lịch sử, gom nhặt từng mảnh buồn để thắp lên một niềm tin, dù chỉ bằng ánh sáng của “bông cúc đỏ” hay “đốm sáng lang thang”.
Giữa thế giới luôn mất phương hướng, có những nhà thơ như anh – viết để giữ lại niềm tin cho người đọc, và cho chính mình.
“Tất cảthản nhiênsau tiếng lặng dài,khi ta dừng lại ngắm nhìnsự sống phía bên ngoàitrang sách.”(Ngày nắng)
